Đời người chúng ta có người nhìn thấy dài đến mấy chục năm, có người thì chỉ thấy trong chớp mắt. Đối với người trẻ thì thấy cuộc đời còn rất dài, nhưng đối với người lớn tuổi sắp lìa xa cõi đời thì nhìn cuộc đời vừa qua chỉ như một cuộn phim vừa mới xem xong ngắn ngủi. Có người thì mãn nguyện cuộc đời này thật ý nghĩa, nhưng cũng có người thì thấy cuộc đời này thật nhiều đau khổ làm sao.

Nhà Vua trẻ lên ngai vàng

Bèn truyền ngay lệnh cho quan đại thần

Phải đi khắp chốn xa gần

Bao nhiêu triết lý sưu tầm về cung

Tinh hoa kim cổ, tây đông

Rút thành nguyên tắc trị dân nước nhà.

* Ba mươi năm thoáng trôi qua

Nay nhà Vua trẻ tóc đà hoa râm

Một hôm tin báo đại thần

Trở về cùng với phái đoàn từ xa

Dắt theo một toán lạc đà

Chất hơn nghìn sách tinh hoa tuyệt vời.

Vua nhìn sách quý nghẹn lời:

“Trẫm nay đã yếu, tuổi trời lại cao

Sách nhiều, đọc chẳng hết nào

Khanh nên tóm tắt sách vào ít pho!”.

* Ðại thần suy nghĩ âu lo,

Gắng bao công sức vào cho công trình

Thêm mười năm nữa trôi nhanh,

Hơn nghìn pho sách rút thành năm trăm.

Vuốt râu bạc Vua phán rằng:

“Sao còn nhiều quá? Chi bằng rút thêm!”.

* Ðại thần cố gắng ngày đêm

Năm mùa lá rụng qua thềm thật mau

Sách nay rút lại trước sau

Một pho duy nhất trình vào Vua xem.

* Vua nằm giường bệnh lim dim

Ngự y chầu chực im lìm xung quanh.

Thở ra Vua nói: “Này khanh

Trẫm nay yếu lắm chắc đành chết thôi

Trước khi từ giã cõi đời

Ðọc nguyên cả cuốn sách thời khó sao

Khanh nên thâu ngắn thế nào

Rút thành vài chữ, tóm vào một câu!”.

* Ðại thần suy nghĩ hồi lâu

Tử thần như đã gần đâu đó rồi

Thời gian lắng đọng im hơi

Ðại thần vội vã lại ngồi án thư

Nhẹ nhàng nâng bút tay đưa

Thảo nhanh vài chữ trên tờ hoa tiên

Quỳ dâng lên đấng Vua hiền.

Trước khi nhắm mắt Vua truyền đọc nghe

Nét buồn bốn chữ được ghi:

“Sinh, Lão, Bệnh, Tử” tiếp đi dòng đời.

(phỏng theo bản văn xuôi của Tâm Phước)

Để tìm được câu trả lời cho ông Vua về đạo lý trong cuộc đời, ông quan đã phải mất hơn nữa cuộc đời với biết bao nhiêu công sức để đọc hết những đạo lý cổ kim từ xưa để lại mà chỉ rút ra ngắn gọn có bốn chữ là SINH LÃO BỆNH TỬ, có thể thấy đây chính là sự thật của cuộc đời. Thường chúng ta chỉ thấy có chữ sinh, vì chúng ta còn thời gian nhiều, còn sức khỏe nhiều, nên chúng ta đã lãng phí chúng với những việc làm vô bổ, thiếu lý tưởng sống. Đến khi chúng ta thấy được ba chữ còn lại thì hối hận đã muộn màn, khi đó mới thấy ước gì mình có thêm một cơ hội nữa để làm lại cuộc đời này, để có ý nghĩa hơn, có những mục đích và hành động cao đẹp hơn.

Nguyễn Văn Sang

Tìm hiểu sản phẩm liên quan bên dưới